Zaopiekuj się sobą

Napisałam ten tekst w końcu sierpnia. Od tamtego czasu niektóre sposoby na zadbanie o siebie nabrały dla mnie nowego wydźwięku. Szczególnie ostatnia self-care’owa porada: „słuchaj swojego organizmu”, która kojarzyła mi się z bardzo pozytywnymi emocjami, rejestrowanymi wówczas przez moje ciało, okazała się kluczowa w sytuacji emocjonalnej niestabilności. Ciało wiedziało wcześniej niż głowa, że coś jest nie tak. Warto zaufać swojemu ciału, nawet jeśli nieszczególnie się je lubi (tak jak ja).

Tak w ogóle dbanie o siebie może być bardzo trudne dla autystycznych osób, ponieważ często mamy pod górkę z tym, co wydaje się zdrowe i właściwe dla wszystkich:

aktywność fizyczna – spektrum autyzmu obejmuje niezdarność fizyczną, kłopoty z koordynacją i równowagą, słabą motorykę; autyści często nienawidzą sportu i lekcji wf, dla mnie też aktywność fizyczna nie jest domyślną formą relaksu, wolę poczytać 😉
sen – wiele osób z ASD cierpi na chroniczny lęk i depresję, częstszym doświadczeniem są potyczki z bezsennością niż zdrowy, długi sen,
higiena osobista – ze względów sensorycznych dla wielu osób relaksujące kąpiele czy nawet codzienny prysznic to problematyczne kwestie; osoby z ASD mają też często kłopot z kupowaniem nowych ubrań, które gryzą, drapią i generalnie są dużo mniej komfortowe niż stare, sprawdzone ciuchy,
bliskość fizyczna – bardzo lubię wspierające uściski, przytulanie się, masaże, ale jest wiele autystycznych osób, które nie tolerują kontaktu fizycznego albo jego określonych form,
równowaga między pracą a odpoczynkiem – wobec braku życia towarzyskiego praca jest często jedynym obszarem, w którym autystyczne osoby mogą się realizować, jeśli w dodatku praca jest zgodna ze specjalnymi zainteresowaniami osoby, to o jakikolwiek odpoczynek może być trudno (uprawiam pracoholizm od lat i zasadniczo nie umiem odpoczywać),
zdrowe odżywianie się – także ciężka sprawa w związku z częstymi alergiami oraz nadwrażliwością sensoryczną u osób z ASD; jeszcze inne wyzwanie jest takie, że osoba w spektrum autyzmu pochłonięta swoją pasją często zapomina o podstawowych potrzebach, takich jak jedzenie i picie albo jest tak mocno przywiązana do tych samych posiłków, że nie dostarcza sobie wszystkich potrzebnych elementów diety,
zdrowy tryb życia w sensie wolności od nałogów – niestety alkohol, leki i narkotyki dają iluzję lepszego kontaktu z ludźmi oraz zagłuszają różne lęki, więc ryzyko uzależnień (także od pracy, seksu, papierosów itd. i emocjonalnych uzależnień) wśród autystów jest bardzo duże,
odpoczynek od internetu – dla osób w spektrum internet jest czasem jedyną przestrzenią nieskrępowanej ekspresji, formą kontaktu z ludźmi, która jest wolna od konieczności utrzymywania kontaktu wzrokowego, gadania przez telefon i natychmiastowego odpowiadania na to, co się dzieje; oczywiście warto czasem wychodzić z netu, ale jakieś dłuższe odcięcie się raczej nie przyniesie korzyści.

Co więc można dla siebie zrobić? Dla każdej autystycznej osoby odpowiedź będzie inna, ale na podstawie mojego doświadczenia i rozmów z innymi dziewczynami w spektrum mogę pokusić się o kilka podpowiedzi:

nie przymuszaj się lub rób to jak najrzadziej: nie odbieraj telefonów, jeśli to powoduje u ciebie duży lęk, nie umawiaj się na wyjścia w grupie albo spotkania, które są dla ciebie niekomfortowe,
znajdź optymalną dla siebie formę ruchu: dla mnie to są długie spacery, w tym chodzenie po górach,
dowiedz się, jakie są dla ciebie idealne warunki sensoryczne, np. czy najefektywniej pracujesz w samotności i ciszy, czy przy muzyce, co ci przeszkadza, w jakich warunkach najłatwiej ci się skupić,
wygłuszaj się w razie potrzeby: np. sprawdź, jak dobrze jest poleżeć w ciszy i ciemności (polecam całkowite przykrywanie się kołdrą), noś ciemne okulary, słuchawki, obszerne ubrania,
trzymaj się swoich przyzwyczajeń i rytuałów, nie daj sobie wmówić, że to „fiksacje” i „obsesje” i że spontaniczność oraz luz są potrzebne w życiu 😉
zajmuj się tym, co cię fascynuje, choćby było to najbardziej nieopłacalne zajęcie na świecie,
pobądź trochę ze sobą, nie katuj się tym, że należy się spotykać z ludźmi, nie żałuj czasu dla siebie,
słuchaj swojego organizmu, szczególnie jeśli nie rozpoznajesz swoich emocji lub im nie ufasz – twoje ciało powie ci, jeśli coś jest nie tak.